BỆNH CÚM MÙA Ở TRẺ EM
Cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính do virus cúm gây nên. Bệnh xảy ra hàng năm, thường vào múa đông xuân. Bệnh lây nhiễm trực tiếp từ người bênh sang người lành thông qua các giọt bắn nhỏ khi nói chuyện, khi ho, hắt hơi. Tại Việt Nam các virus gây bệnh cúm mùa thường gặp là cúm A/H3N2, A/H1N1 và cúm B.
Bệnh cúm mùa tiến triển bình thường lành tính, nhưng cũng có thể biến chứng nặng và nguy hiểm hơn ở những người có bệnh lý mạn tính về tim mạch và hô hấp, người bị suy giảm miễn dịch, người già (>65 tuổi), trẻ em (<5 tuổi) và phụ nữ có thai. Bệnh có thể gây viêm phổi nặng, suy đa phù tạng dẫn đến tử vong.
1. Biểu hiện :
Bệnh cảm cúm thường bị nhầm với cảm lạnh thông thường nhưng các triệu chứng của bệnh này thường nghiêm trọng hơn những dấu hiệu điển hình của cảm lạnh như hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi.
Ở trẻ em hoặc người lớn, khoảng 2 ngày sau khi cơ thể tiếp xúc với virus cúm (thời gian ủ bệnh), các triệu chứng ban đầu có thể là :
- Những cơn sốt bắt đầu xuất hiện
- Có cảm giác ớn lạnh
- Nhức đầu
- Đau nhức cơ bắp
- Chóng mặt
- Ăn không ngon
- Mệt mỏi
- Ho
- Đau họng
- Chảy nước mũi
- Buồn nòn
- Cảm giác yếu ớt không còn chút sức lực
- Đau tai
- Có thể xuất hiện triệu chứng tiêu cháy
2. Tiến triển :
Sau 5 ngày, sốt và các triệu chứng khác thường biến mất nhưng ho và tình trạng mệt mỏi vẫn kéo dài. Tất cả các triệu chứng sẽ biến mất trong vòng một hoặc hai tuần.
3. Điều trị :
3.1. Nguyên tắc chung :
- Bệnh nhân nghi ngờ nhiễm cúm hoặc đã xác định nhiễm cúm phải được cách ly y tế và thông báo kịp thời cho cơ quan y tế dự phòng.
- Nhanh chóng đánh giá tình trạng bệnh nhân và phân loại mức độ bệnh. Các trường hợp bệnh nặng hoặc có biến chứng nặng cần kết hợp các biện pháp hồi sức tích cực và điều trị căn nguyên.
- Thuốc kháng virus được dùng càng sớm càng tốt khi có chí định.
- Ưu tiên điều trị tại chỗ, nếu điều kiện cơ sở điều trị cho phép.
3.2. Xử trí theo mức độ bệnh :
- Cúm có biến chứng : cần được nhập viện để điều trị và dùng thuốc kháng virus càng sớm càng tốt.
- Cúm có kèm theo các yếu tố nguy cơ : nên được nhập viện để theo dõi và xem xét điều trị sớm thuốc kháng virus.
- Cúm chưa biến chứng : Có thể không cần xét nghiệm hoặc điều trị cúm tại cơ sở y tế nếu biểu hiện triệu chứng nhẹ. Nếu triệu chứng nặng lên hoặc người bệnh lo lắng về tình trạng sức khỏe nên đến cơ sở y tế để được tư vấn và chăm sóc.
3.3. Điều trị thuốc kháng Virus :
- Chỉ định : Các trường hợp nhiễm cúm (nghi ngờ hoặc xác định) có biến chứng hoặc có yếu tố nguy cơ.
- Thuốc được sử dụng hiện nay là Tamiflu hoặc Zanamivir.
3.4. Điều trị cúm biến chứng :
- Hỗ trợ hô hấp khi có suy hô hấp : thở oxy, thở CPAP hoặc thông khí nhân tạo tùy từng trường hợp.
- Phát triển và điều trị sớm các trường hợp bội nhiễm vi khuẩn với kháng sinh thích hợp
Phát hiện và điều trị suy đa phủ tạng.
3.5. Điều trị hỗ trợ :
- Hạ sốt : Chỉ dùng Paracetamol khi sốt trên 38 độ C, không dùng thuốc nhóm salicylate như aspirin để hạ sốt.
- Đảm bảo cân bằng nước điện giải.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý.
4. Phòng bệnh :
4.1. Các biện pháp phòng bệnh chung :
- Phải đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh nghi nhiễm cúm.
- Tăng cường rửa tay.
- Vệ sinh hô hấp khi ho khạc.
- Tránh tập trung đông người khi có dịch xảy ra.
4.2. Tiêm phòng vắc xin cúm :
- Nên tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm.
4.3. Dự phòng bằng thuốc :
- Có thể điều trị dự phòng bằng thuốc kháng virus cho những người thuộc nhóm nguy cơ cao mắc cúm biến chứng có tiếp xúc với người bệnh được chuẩn đoán xác định cúm.
- Thời gian điều trị dự phòng là 10 ngày.